9.30 uur
Ontvangst met koffie en thee / uitreiking reader

10.00 uur
Opening door dagvoorzitter 
Sonja Verberne, Cease therapeut

10.15 uur
Gedragsproblemen in de groep!
Gabriëlle Frederiks, gedragswetenschapper en Moniek Zijm, trainer en coach, beiden van Medisch Orthopedagogisch Centrum (M.O.C.) 
’t Kabouterhuis 

• Hoe observeer je zo objectief mogelijk verschillende soorten gedragsproblemen?
• Competentievergrotend werken – hoe gaat het M.O.C. om met gedragsproblemen?
• Hoe beïnvloed je gedrag volgens de leerwetten?
• Verschillende hulpvormen voor kinderen met gedragsproblemen – hoe betrek je de ouders? 
• Welke aanpak werkt bij welk gedragsprobleem? – Praktische tips

11.15 uur
Koffie- en theepauze

11.15 uur
Gedragsstoornissen vroeg signaleren
Marleen Oosterhof-van der Poel, GZ-psycholoog, orthopedagoog-logopedist

• Wanneer wijkt een kind af van de normale ontwikkeling? 
• Wat zijn de signalen van ADHD, ODD en CD?
• Hoe voorkom je dat je een kind in een hokje plaatst?

13.00 uur
Afsluiting ochtendbijeenkomst door dagvoorzitter met aansluitend lunch

In de middag worden onderstaande verdiepingssessies twee keer gegeven. Je kunt aangeven welke twee verdiepingssessies je wilt volgen. Bij elke sessie is er gelegenheid om eigen casuïstiek in te brengen.

Verdiepingssessies 2 rondes:
14.00 – 15.00 uur ronde 1
15.00 – 15.15 uur koffie- en theepauze
15.15 – 16.15 uur ronde 2

A Oudercommunicatie
Je hebt al enige tijd vermoedens van gedragsproblemen bij een kind. Hoe maak je je vermoedens bespreekbaar met de ouders van het kind? Onder leiding van Anja Roosendaal (coaching training en advies) kom je in samenwerking met een acteur te weten hoe je bespreekbaar maakt wat je ziet, zonder een diagnose te stellen. Je leert hierbij gebruik te maken van motiverende gespreksvoeringstechnieken.

B Aanpak van gedragsstoornissen
Een kind uit je groep valt erg op vanwege zijn gedrag. In het plenaire ochtendprogramma leer je zo objectief mogelijk te observeren, maar hoe ga je daarna verder? Tijdens deze verdiepingssessie vertellen Gabriëlle Frederiks en Moniek Zijm hoe je de observatiemethodes daadwerkelijk in de groep inzet en welke concrete stappen doorlopen moeten worden bij het observeren van gedragsproblemen.  

C Aanpak/preventie gedragsstoornissen
De aanpak van een gedragsstoornis is lastig, soms kom je er zelf niet uit. Waar kun je als pedagogisch medewerker terecht met je hulpvraag? Wat heeft het kind met een (mogelijke) gedragsstoornis van jou nodig om zich zo goed mogelijk binnen de kinderopvang te ontwikkelen? Marleen Oosterhof-van der Poel leert je over de aanpak en preventie van gedragsstoornissen.