Dag 4 | Ethische dilemma's | 9 mei 2025

Dorothea Touwen, docent en onderzoeker medische ethiek aan het Leids Universitair Medisch Centrum  

Inleiding
In de zorg voor mensen die middels een maatregel in het kader van de Wzd zijn opgenomen of worden behandeld, staan belangen op het spel die dikwijls met elkaar conflicteren. Veiligheid versus bewegingsvrijheid, eigen regie versus bescherming, verzet versus effectieve behandeling… Zorgbeslissingen en behandelbeslissingen hebben altijd een morele dimensie. In de praktijk blijft deze dimensie vaak onbewust en impliciet. De ervaren zorgverlener heeft veel morele afwegingen geïnternaliseerd in haar of zijn routine. Maar sommige situaties vragen om een expliciete doordenking of bespreking. In de praktijk van de Wzd kunnen de belangentegenstellingen zo groot zijn dat een nadere doordenking essentieel is. Het is ook goed mogelijk dat de juridische context van de Wzd in ethisch opzicht voor een dilemma zorgt: dat de toepassing van de regel de belangen van de patiënt of van een andere partij lijkt te schaden.

Daarom is deze dag van de Medilex opleiding tot Wzd-functionaris gewijd aan ethische vraagstukken. Tijdens deze dag zullen we nadenken over de moreel juiste toepassing van de juridische regels en de belendende ethische dilemma’s. 

Thema’s
Het programma van de dag wordt opgebouwd aan de hand van de casus die de deelnemers zelf indienen. Afhankelijk van de thematiek van de ingediende casus zullen de volgende thema’s aan de orde komen:

• Waarden en wensen van ouderen
• Identiteit en verandering
• Autonomie & wilsbekwaamheid
• Belangen van de individuele cliënt en belangen van de medebewoners
• Vertegenwoordiging en de rol van familie
• Dwang en drang
• Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid
   

Voor elk thema zullen de door de deelnemers ingediende casus als uitgangspunt worden genomen. In gesprek met elkaar, zullen we de casus doordenken en proberen handvatten en houvast te formuleren waarmee elke deelnemer ethische vraagstukken in de eigen praktijk zal kunnen hanteren. Een deel van het programma is plenair, een ander deel zullen deelnemers in kleinere groepjes de eigen casuïstiek bespreken en analyseren, waarna een plenaire terugkoppeling volgt. Alle ingediende casussen zullen aan bod komen.   

Opdracht 1: 
Dit is de link naar de opdracht. Graag uiterlijk donderdag 1 mei 2025 voor 17.00 uur toezenden aan D.P.Touwen@lumc.nl onder vermelding van "Opdracht Medilex Wzd ouderenzorg".

Belangrijk: van iedere deelnemer wordt een casus verwacht!


Handouts:

• Dag 4 handouts - Dorothea Touwen
   

Evaluatie:

• Dag 4 evaluatie - Dorothea Touwen

Extra documenten:

• Leaflet waardenladder